Cứ mỗi độ tháng Bảy âm lịch về, lòng người lại xao xuyến nhớ về một câu chuyện tình buồn nhưng đẹp đẽ: sự tích Ngưu Lang Chức Nữ. Chẳng ai bảo ai, cứ đến ngày mùng 7 là người ta lại nhắc đến mưa ngâu như nước mắt chia ly, hay rủ nhau đi ăn chè đậu đỏ với hy vọng tìm được một nửa yêu thương. Nhưng đằng sau những hình ảnh quen thuộc ấy, câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ và ngày Thất tịch còn ẩn chứa những tầng ý nghĩa văn hóa, tín ngưỡng sâu sắc mà có thể bạn chưa biết. Vì sao một câu chuyện cổ tích lại có sức sống mãnh liệt qua bao thế hệ, và ngày này có gì đặc biệt đến thế?
Chuyện tình Ngưu Lang Chức Nữ Cốt truyện và những dị bản
Ai trong chúng ta mà chẳng biết đến chuyện tình Ngưu Lang Chức Nữ, câu chuyện buồn đẹp đã đi vào lòng người bao thế hệ. Đó là câu chuyện về một chàng chăn trâu và một nàng tiên dệt vải, về tình yêu định mệnh nhưng cũng đầy nước mắt chia ly. Nhưng bạn có biết, câu chuyện mà chúng ta thường nghe có thể chỉ là một trong rất nhiều phiên bản khác nhau? Như câu nói Ông Ngâu Bà Ngâu gắn liền với những cơn mưa dầm tháng Bảy âm lịch, mỗi vùng đất, mỗi nền văn hóa lại kể lại câu chuyện này theo một cách rất riêng. Vậy đâu là cốt truyện gốc, và những dị bản ở Việt Nam, Trung Quốc hay Nhật Bản có gì thú vị?
Chuyện tình Ngưu Lang Chức Nữ Gặp gỡ chia ly và ngày hội ngộ
Câu chuyện tình yêu kinh điển về chàng chăn trâu Ngưu Lang và nàng tiên dệt vải Chức Nữ đã ăn sâu vào tâm thức nhiều thế hệ. Mọi thứ bắt đầu từ một cuộc gặp gỡ định mệnh, khi Ngưu Lang tình cờ nhìn thấy Chức Nữ cùng các tiên nữ khác xuống trần gian tắm mát tại một dòng suối. Có dị bản kể rằng, chính con trâu già nhà chàng đã mách nước hoặc giúp chàng lấy đi xiêm y của nàng, khiến nàng không thể bay về trời.
Từ khoảnh khắc ấy, tình yêu giữa người phàm và tiên nữ bỗng chốc nảy nở. Họ nhanh chóng kết duyên, xây dựng một tổ ấm nhỏ bé nhưng tràn ngập hạnh phúc nơi hạ giới. Chức Nữ từ bỏ cuộc sống tiên cảnh, chuyên tâm làm vợ, làm mẹ, sinh hạ được hai người con kháu khỉnh. Cuộc sống đầm ấm, giản dị cứ thế trôi đi, khiến nàng quên bẵng đi nhiệm vụ dệt mây trời, dệt gấm vóc cho thiên đình.
Sự vắng mặt và lơ là bổn phận của Chức Nữ nhanh chóng đến tai Ngọc Hoàng hoặc Thiên Hậu (tùy theo dị bản). Cơn thịnh nộ bùng lên, mệnh lệnh triệu hồi Chức Nữ về trời ngay lập tức được ban ra. Ngưu Lang đau khổ tột cùng, ôm hai con nhỏ, cố gắng đuổi theo vợ. Có dị bản kể rằng chàng đã dùng tấm da trâu già (sau khi trâu chết) để bay lên trời. Tuy nhiên, dù có đuổi kịp đến đâu, quyền năng của thiên đình vẫn quá lớn. Để chia cắt đôi uyên ương mãi mãi, Ngọc Hoàng/Thiên Hậu đã dùng trâm vàng vạch một đường trên bầu trời, tạo ra Thiên Hà – dòng sông Ngân Hà mênh mông, ngăn cách hai người ở hai bờ.
Chứng kiến cảnh Ngưu Lang và hai con khóc than thảm thiết ở một bờ sông Ngân, còn Chức Nữ đau đớn ở bờ bên kia, ngay cả đấng tối cao cũng không khỏi mủi lòng. Cuối cùng, một sự nhân nhượng được ban ra: họ được phép gặp nhau một lần duy nhất mỗi năm. Đó chính là vào ngày mùng 7 tháng 7 âm lịch. Vào ngày này, hàng vạn con chim Ô Thước (chim ác là) từ khắp nơi sẽ bay về, chắp cánh tạo thành một cây cầu bắc qua sông Ngân, gọi là cầu Ô Thước, để Ngưu Lang và Chức Nữ có thể bước qua gặp gỡ nhau trong giây lát. Cuộc hội ngộ ngắn ngủi ấy thấm đẫm cả niềm vui đoàn tụ lẫn nỗi buồn chia ly sắp tới.
Ngưu Lang Chức Nữ Ba Nước Khác Gì Nhau
Cùng là câu chuyện tình yêu vượt sông Ngân, nhưng ở mỗi nước, sự tích Ngưu Lang Chức Nữ lại được kể với những nét chấm phá riêng, tạo nên những dị bản đầy màu sắc văn hóa. Dù cốt lõi về tình yêu, chia ly và cuộc gặp gỡ hàng năm vẫn giữ nguyên, nhưng các chi tiết nhỏ về nhân vật hay tình tiết lại có sự khác biệt thú vị giữa Việt Nam, Trung Quốc và Nhật Bản.
Ở Trung Quốc, câu chuyện gốc thường nhắc đến Ngọc Hoàng Thượng Đế là người ban lệnh trừng phạt, chia cắt Ngưu Lang và Chức Nữ vì mải mê yêu đương mà bỏ bê công việc. Trong khi đó, dị bản Việt Nam lại hay kể về Thiên Hậu (hoặc Bà Trời) là người đưa ra quyết định này. Sự khác biệt giữa Ngọc Hoàng uy nghiêm và Thiên Hậu có phần gần gũi, nữ tính hơn cũng tạo nên sắc thái riêng cho từng câu chuyện.
Một điểm nhấn khác biệt nằm ở vai trò của những "người bạn" đặc biệt. Trong nhiều dị bản Việt Nam và Trung Quốc, chú bò già của Ngưu Lang không chỉ là bạn mà còn là ân nhân, người hiến da để Ngưu Lang có thể bay lên trời tìm vợ. Chi tiết này làm tăng thêm tính bi tráng và lòng trung nghĩa của Ngưu Lang. Còn ở Nhật Bản, câu chuyện Tanabata (phiên bản Ngưu Lang Chức Nữ của họ) lại ít nhấn mạnh vai trò của chú bò thần, mà tập trung hơn vào hình ảnh nàng Orihime (Chức Nữ) là một thợ dệt tài hoa và Hikoboshi (Ngưu Lang) là người chăn bò siêng năng trước khi bị chia cắt.
Về cây cầu Ô Thước, hình ảnh đàn quạ bay đến kết cánh tạo thành nhịp cầu cho Ngưu Lang Chức Nữ gặp nhau là chi tiết phổ biến ở cả ba nước. Tuy nhiên, cách miêu tả đàn quạ hay cảm xúc đi kèm có thể khác nhau. Ở Việt Nam, mưa ngâu tháng Bảy âm lịch thường được gắn liền với nước mắt của hai người khi gặp lại hoặc chia ly, tạo nên một biểu tượng lãng mạn nhưng cũng đầy day dứt.
Ngay cả kết thúc, dù đều là cuộc gặp gỡ định kỳ mỗi năm một lần vào ngày Thất tịch, nhưng trọng tâm lại hơi lệch. Phiên bản Trung Quốc và Việt Nam thường nhấn mạnh vào nỗi nhớ thương, sự chờ đợi và niềm hạnh phúc ngắn ngủi khi đoàn tụ. Còn ở Nhật Bản, lễ Tanabata lại mang thêm ý nghĩa cầu mong sự khéo léo trong công việc (đặc biệt là thêu thùa, dệt vải như nàng Orihime) bên cạnh ước nguyện về tình yêu và hạnh phúc. Mỗi dị bản, vì thế, không chỉ là một câu chuyện tình yêu mà còn phản ánh những giá trị văn hóa, quan niệm dân gian đặc trưng của từng dân tộc.
Thất tịch 7/7 âm lịch Ngày của tình yêu và nước mắt
Câu chuyện tình yêu đẫm nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ đã khắc sâu vào tâm trí bao thế hệ. Nhưng câu chuyện ấy sẽ chẳng trọn vẹn nếu thiếu đi cái ngày đặc biệt mà họ được phép gặp lại nhau, chỉ duy nhất một lần trong năm. Đó chính là ngày 7 tháng 7 âm lịch, hay còn được biết đến với cái tên Thất tịch. Ngày này không chỉ đơn thuần là dấu mốc trên lịch, mà còn chứa đựng cả một dòng chảy văn hóa và những ý nghĩa sâu sắc. Chắc hẳn bạn đã từng nghe câu "Ông Ngâu Bà Ngâu gặp nhau", ám chỉ những cơn mưa dầm dề vào khoảng thời gian này, như nước mắt của cuộc chia ly. Vậy, ngày Thất tịch này thực sự bắt nguồn từ đâu, và vì sao nó lại trở thành biểu tượng của tình yêu đôi lứa trong văn hóa Á Đông?
Từ Qixi Trung Hoa đến Thất tịch Việt Nam
Bạn biết không, cái ngày Thất tịch mà mình hay nói đến, thực ra nó có một hành trình dài lắm đấy. Điểm xuất phát chính là từ Trung Hoa cổ đại, nơi người ta gọi ngày này là Lễ hội Qixi (七夕). Ban đầu, Lễ hội Qixi không chỉ đơn thuần là ngày của tình yêu đôi lứa như bây giờ đâu nhé. Nó còn là dịp để các cô gái trẻ cầu mong sự khéo léo trong việc thêu thùa, may vá – một kỹ năng rất quan trọng thời xưa. Họ sẽ bày biện mâm cúng, ngắm sao và thể hiện ước nguyện của mình. Câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ sau này gắn chặt vào ngày này, làm cho ý nghĩa về tình yêu thêm nổi bật.
Theo dòng lịch sử và sự giao thoa văn hóa, Lễ hội Qixi dần vượt ra khỏi biên giới Trung Hoa, du nhập vào nhiều quốc gia lân cận ở châu Á. Mỗi nơi lại tiếp nhận và biến tấu nó theo cách riêng của mình, tạo nên những nét độc đáo.
Tại Việt Nam, cái tên Thất tịch trở nên quen thuộc, nhưng dân gian mình lại hay gọi trìu mến là ngày Ông Ngâu Bà Ngâu. Cái tên này nghe thật gần gũi, phải không? Nó gắn liền với hình ảnh đôi vợ chồng Ngưu Lang Chức Nữ và đặc biệt là hiện tượng mưa dầm dề vào khoảng đầu tháng 7 âm lịch hàng năm – mà người Việt mình gọi là mưa ngâu. Mưa ngâu được xem như nước mắt của hai người khi gặp lại rồi lại sắp phải chia xa. Tên gọi Ông Ngâu Bà Ngâu thể hiện rõ sự Việt hóa và lồng ghép yếu tố thiên nhiên, cảm xúc vào truyền thuyết.
Không chỉ Việt Nam, các nước khác cũng có tên gọi và cách kỷ niệm riêng. Ở Nhật Bản, ngày này là Lễ hội Tanabata (たなばた), còn ở Hàn Quốc là Chilseok (칠석). Dù tên gọi khác nhau, nhưng cốt lõi câu chuyện về đôi tình nhân trên trời và ngày gặp gỡ hàng năm vẫn được giữ gìn, chỉ là thêm thắt những phong tục, tín ngưỡng đặc trưng của từng dân tộc.
Nhìn lại, từ Lễ hội Qixi cổ xưa của Trung Hoa, qua bao thăng trầm lịch sử và sự giao thoa văn hóa, ngày 7/7 âm lịch đã khoác lên mình những tấm áo mới ở mỗi quốc gia. Dù là Qixi, Thất tịch, Ông Ngâu Bà Ngâu, Tanabata hay Chilseok, tất cả đều bắt nguồn từ cùng một truyền thuyết lãng mạn, và quan trọng hơn, chúng đều là dịp để con người gửi gắm những ước vọng về tình yêu, hạnh phúc và sự đoàn tụ.
Nước mắt và cây cầu nối yêu thương
Sau khi bị chia cắt bởi dòng sông Ngân hà mênh mông, Ngưu Lang và Chức Nữ chỉ còn biết ngày đêm trông ngóng về phía nhau. Nỗi nhớ nhung, day dứt ấy lớn đến mức theo dân gian, nó hóa thành những cơn mưa rả rích, kéo dài vào khoảng đầu tháng Bảy âm lịch hàng năm. Người ta gọi đó là mưa ngâu. Cơn mưa như những giọt nước mắt tuôn rơi, khóc than cho cuộc tình đứt đoạn, cho sự chia ly đầy xót xa của đôi uyên ương. Mưa ngâu không chỉ là hiện tượng thời tiết, mà đã trở thành biểu tượng sống động cho nỗi buồn, sự chờ đợi và khao khát được đoàn tụ.
Nhưng câu chuyện không chỉ có nước mắt. Để Ngưu Lang và Chức Nữ có thể gặp nhau dù chỉ một lần duy nhất trong năm, vạn vật đã chung tay giúp sức. Theo truyền thuyết, vào đêm Thất tịch, hàng triệu con chim Ô Thước (chim quạ) từ khắp nơi sẽ bay về, dùng thân mình kết lại thành một cây cầu bắc qua sông Ngân hà. Cây cầu kỳ diệu này được gọi là cầu Ô Thước. Đây là con đường duy nhất để Ngưu Lang và Chức Nữ bước qua, trao nhau cái ôm, lời nói sau một năm dài xa cách.
Nếu mưa ngâu là biểu tượng của sự chia ly, nỗi đau và nước mắt, thì cầu Ô Thước lại đại diện cho hy vọng, sự đoàn tụ và sức mạnh của tình yêu có thể vượt qua mọi rào cản. Nó còn thể hiện lòng trắc ẩn và sự giúp đỡ của muôn loài trước một tình yêu đẹp nhưng đầy bi kịch. Hai hình ảnh này, mưa ngâu và cầu Ô Thước, hòa quyện vào nhau, tạo nên một bức tranh đầy cảm xúc về tình yêu, sự hy sinh và niềm tin vào một ngày mai tươi sáng hơn, dù chỉ là khoảnh khắc ngắn ngủi.
Vì sao chuyện Ngưu Lang Chức Nữ vẫn lay động lòng người
Chuyện Ngưu Lang Chức Nữ và ngày Thất tịch không chỉ là một truyền thuyết cổ tích được kể lại mỗi năm. Nó đã ăn sâu vào tâm thức bao thế hệ người Á Đông, trở thành biểu tượng cho những điều thiêng liêng nhất trong cuộc sống. Chẳng phải người ta vẫn thường nói, tình yêu đẹp là tình yêu vượt qua mọi thử thách, giống như Ngưu Lang và Chức Nữ dù bị ngăn cách vẫn một lòng hướng về nhau? Vậy, đằng sau câu chuyện lãng mạn đầy nước mắt ấy, còn ẩn chứa những ý nghĩa văn hóa, biểu tượng sâu sắc nào khác về tình yêu, gia đình và những khát vọng muôn đời của con người?
Tình yêu sắt son và nỗi đau chia cắt
Câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ, dù đã trải qua bao đời, vẫn cứ day dứt lòng người bởi nó gói trọn hai thái cực cảm xúc mãnh liệt nhất trong tình yêu: sự sắt son, chung thủy và nỗi đau tột cùng khi phải chia xa.
Ngưu Lang và Chức Nữ yêu nhau, họ đã có những tháng ngày hạnh phúc giản dị bên nhau. Tình yêu ấy không màng danh phận hay thế tục, chỉ đơn giản là hai trái tim tìm thấy nhau giữa cõi đời. Chính cái tình yêu chân thành, mộc mạc ấy lại bị chia cắt bởi luật trời, bởi sự trừng phạt nghiệt ngã. Dải Ngân Hà mênh mông kia không chỉ là một dòng sông sao trên trời, mà còn là biểu tượng khổng lồ của khoảng cách, của sự ngăn trở vô hình nhưng đầy sức mạnh.
Sự chia ly này không làm tình yêu của họ phai nhạt. Ngược lại, nó càng tôi luyện thêm sự chung thủy. Mỗi người một bờ sông, ngày đêm mong ngóng, chờ đợi. Họ không tìm kiếm hạnh phúc mới, không quên đi lời thề cũ. Cái chờ đợi mòn mỏi suốt một năm dài đằng đẵng ấy chính là minh chứng hùng hồn nhất cho tình yêu sắt son, vượt qua mọi thử thách của thời gian và không gian.
Và rồi, khi ngày gặp mặt duy nhất trong năm đến, niềm vui vỡ òa lại đi kèm với nỗi buồn sắp phải chia xa. Những giọt mưa ngâu rơi xuống trần gian, theo dân gian kể lại, chính là nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ khi họ gặp lại rồi lại phải nói lời tạm biệt. Đó là nỗi buồn day dứt, sự tiếc nuối khôn nguôi cho những giây phút ngắn ngủi bên nhau, đối lập hoàn toàn với khao khát được ở bên nhau mãi mãi.
Câu chuyện cứ thế lặp lại mỗi năm, khắc sâu vào tâm trí người nghe hình ảnh về một tình yêu đẹp đẽ nhưng đầy bi kịch. Nó không chỉ là lời nhắc nhở về sự chung thủy mà còn là tiếng lòng của con người về khát vọng được đoàn tụ vĩnh cửu, về ước mơ về một tình yêu không bao giờ phải đối mặt với sự chia cắt đau lòng. Dù chỉ được gặp nhau một lần mỗi năm trên chiếc cầu Ô Thước do đàn quạ kết thành, tình yêu của họ vẫn tồn tại, vẫn là ngọn lửa ấm áp sưởi ấm những trái tim đang yêu và gieo vào lòng người niềm tin vào sự thủy chung son sắt.
Thất tịch Ngày Của Tình Yêu và Những Ước Nguyện Khác
Ngày Thất tịch, mùng 7 tháng 7 âm lịch, từ lâu đã vượt ra khỏi khuôn khổ một câu chuyện cổ tích buồn để trở thành một ngày đặc biệt trong văn hóa Á Đông. Ở nhiều nơi, ngày này được xem như một "Lễ tình nhân phương Đông" đích thực. Nó là dịp để những người yêu nhau bày tỏ tình cảm, hẹn hò, tặng quà, hay đơn giản là cùng nhau ngắm sao trời, cảm nhận sự lãng mạn từ câu chuyện tình vượt ngân hà của Ngưu Lang và Chức Nữ. Không ồn ào như Valentine phương Tây, Thất tịch mang một nét dịu dàng, sâu lắng hơn, gợi nhắc về sự chờ đợi, hy vọng và giá trị của sự đoàn tụ.
Tuy nhiên, Thất tịch không chỉ dành riêng cho tình yêu đôi lứa. Quay ngược về quá khứ, đặc biệt là ở Trung Quốc và Việt Nam, ngày này còn mang một ý nghĩa rất quan trọng đối với phụ nữ. Lấy cảm hứng từ Chức Nữ, nàng tiên dệt vải tài hoa, các cô gái xưa thường tổ chức lễ cầu khéo. Họ thi nhau xâu kim dưới ánh trăng, bày biện mâm lễ với hoa quả, bánh trái để cầu mong sự tinh thông trong công việc may vá, thêu thùa, nội trợ – những phẩm chất được coi trọng ở người phụ nữ truyền thống. Đây là một khía cạnh ít được nhắc đến ngày nay nhưng lại phản ánh rõ nét vai trò và ước vọng của người phụ nữ trong xã hội xưa.
Và sâu xa hơn, ngày Thất tịch còn là dịp để người ta cầu mong hạnh phúc gia đình. Câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ, dù bi thương ở sự chia ly, vẫn khắc họa một tổ ấm nhỏ bé, nơi tình yêu nảy nở và con cái ra đời. Vì thế, ngày 7 tháng 7 âm lịch còn là lời nhắc nhở về giá trị của mái ấm, về khát vọng về một cuộc sống gia đình viên mãn, đủ đầy. Nó không chỉ là ngày của tình yêu đôi lứa đang chớm nở hay nồng cháy, mà còn là ngày để trân trọng những kết nối sâu sắc, bền chặt trong cuộc sống, từ tình yêu lãng mạn đến tình thân gia đình.
Ngày Thất tịch: Phong tục và những điều cần biết
Câu chuyện tình yêu đầy nước mắt của Ngưu Lang và Chức Nữ đã ăn sâu vào tâm hồn người Việt, biến ngày Thất tịch thành một dịp đặc biệt không chỉ để tưởng nhớ mà còn là để gửi gắm những ước nguyện. Từ bao đời nay, cứ đến mùng 7 tháng 7 âm lịch, người ta lại rỉ tai nhau những phong tục, tín ngưỡng riêng. Bạn có để ý thấy cứ gần đến ngày này là giới trẻ lại rủ nhau đi ăn chè đậu đỏ để cầu duyên không? Nhưng ngoài những hoạt động thú vị ấy, liệu còn những điều gì khác mà ông bà ta xưa kia thường làm hay khuyên con cháu nên kiêng kỵ trong ngày này nhỉ?
Ngày Thất tịch làm gì cho tình yêu?
Cứ đến ngày 7 tháng 7 âm lịch, không khí lại rộn ràng hẳn lên, đặc biệt là với các bạn trẻ đang mong ngóng tìm được nửa kia. Ngày này đâu chỉ là câu chuyện buồn về Ngưu Lang Chức Nữ, mà còn là dịp tuyệt vời để mọi người bày tỏ ước nguyện về tình yêu, hạnh phúc. Có nhiều cách hay ho để "hưởng ứng" ngày Thất tịch lắm đấy!
Một trong những "nghi thức" được hội độc thân truyền tai nhau nhiều nhất chính là ăn chè đậu đỏ. Nghe có vẻ đơn giản, nhưng món chè ngọt ngào này lại mang theo niềm tin mãnh liệt rằng sẽ giúp người ăn sớm tìm được người thương, hoặc tình yêu đang có sẽ thêm bền chặt. Không biết thực hư thế nào, nhưng cứ thử xem sao, biết đâu lại "thoát ế" thật thì sao nhỉ? Mà dù không đi chăng nữa, thì được thưởng thức bát chè ngon trong không khí lãng mạn của ngày này cũng đủ vui rồi.
Bên cạnh việc ăn uống, nhiều người chọn cách tìm đến những nơi linh thiêng như chùa chiền để cầu duyên. Họ thành tâm dâng hương, khấn nguyện mong gặp được người phù hợp, có một mối quan hệ tốt đẹp. Không chỉ cầu cho bản thân, mà còn có thể cầu cho bạn bè, người thân nữa. Hoặc đơn giản hơn, nhiều người chọn làm những việc thiện nguyện trong ngày này, tin rằng gieo hạt giống tốt sẽ gặt hái được những điều lành, bao gồm cả may mắn trong tình yêu.
Và tất nhiên, không thể thiếu hoạt động lãng mạn nhất: ngắm sao đêm. Vào đêm Thất tịch, nếu trời quang mây tạnh, người ta thường cố gắng tìm kiếm hai ngôi sao sáng được cho là Ngưu Lang và Chức Nữ trên bầu trời. Ngắm nhìn hai vì sao ấy như đang nhìn thấy cặp đôi huyền thoại đang gặp gỡ trên cầu Ô Thước. Lúc này, trong lòng mỗi người lại thầm gửi gắm những ước nguyện về tình yêu, mong cho chuyện tình của mình cũng đẹp đẽ và có hậu như trong truyện cổ tích, dù là phải chờ đợi cả năm trời. Đó là khoảnh khắc kết nối giữa truyền thuyết xa xưa và khát vọng hiện tại của mỗi người.
Thất tịch nên tránh làm gì
Ngày Thất tịch, mùng 7 tháng 7 âm lịch, không chỉ là dịp để người ta cầu duyên hay tưởng nhớ câu chuyện tình buồn của Ngưu Lang Chức Nữ, mà theo quan niệm dân gian, ngày này còn gắn liền với một vài điều kiêng kỵ. Những điều này thường xuất phát từ chính ý nghĩa của sự tích, như thể để nhắc nhở về nỗi chia ly hay sự trắc trở trong tình yêu và cuộc sống.
Trong số những điều cần tránh, việc cưới hỏi được xem là kiêng kỵ hàng đầu. Tại sao ư? Đơn giản thôi, câu chuyện Ngưu Lang Chức Nữ là biểu tượng của sự chia ly, của tình yêu bị ngăn cách. Ngày Thất tịch là ngày duy nhất họ được gặp nhau, nhưng cũng chỉ vỏn vẹn một lần trong năm, trên chiếc cầu Ô Thước tạm bợ. Kết hôn là khởi đầu cho cuộc sống chung đôi, là sự gắn kết vĩnh cửu. Việc chọn ngày Thất tịch để trăm năm hạnh phúc dường như đi ngược lại với không khí buồn bã, chia ly của truyền thuyết. Người xưa tin rằng, tổ chức đám cưới vào ngày này có thể mang lại những điều không may mắn, dễ dẫn đến chia ly, đổ vỡ trong tương lai, như số phận của Ngưu Lang và Chức Nữ vậy.
Bên cạnh đó, động thổ xây nhà cũng là một việc mà nhiều người cẩn trọng tránh làm trong ngày này. Mặc dù không phổ biến bằng kiêng cưới hỏi, nhưng quan niệm này cũng có cơ sở từ sự tích. Ngưu Lang và Chức Nữ sống ở hai bờ sông Ngân (Dải Ngân Hà), không có một mái nhà chung trọn vẹn. Cuộc gặp gỡ của họ diễn ra trên một cây cầu do đàn quạ kết thành, một sự kết nối tạm bợ và đầy nước mắt. Xây nhà là tạo dựng nền móng cho một cuộc sống ổn định, bền vững, một tổ ấm. Việc khởi công xây dựng vào ngày gợi nhớ sự chia cắt, không ổn định này có thể bị coi là không thuận lợi, dễ gặp trục trặc, khó khăn trong quá trình xây dựng hoặc ảnh hưởng đến sự yên ấm của ngôi nhà sau này.
Ngoài hai điều kiêng kỵ chính là cưới hỏi và động thổ, một số nơi còn có quan niệm tránh đi xa hoặc bắt đầu những công việc trọng đại khác trong ngày Thất tịch, đặc biệt là những việc liên quan đến tình cảm, gia đình. Tất cả đều xoay quanh chủ đề chính của truyền thuyết: sự chia ly, khó khăn và nỗi buồn. Tuy nhiên, những điều kiêng kỵ này chủ yếu dựa trên quan niệm dân gian và tín ngưỡng truyền thống, tùy thuộc vào từng vùng miền và niềm tin của mỗi người mà mức độ tuân thủ có thể khác nhau.
Sao Ngưu Lang Chức Nữ nhìn từ góc độ khoa học
Khi màn đêm buông xuống, đặc biệt là vào những đêm hè quang đãng, ngước nhìn bầu trời, chúng ta có thể thấy những vì sao lấp lánh kể lại câu chuyện tình yêu vượt thời gian. Sự tích Ngưu Lang Chức Nữ không chỉ là một truyền thuyết lãng mạn mà còn gắn liền với những vật thể thật ngoài không gian, những ngôi sao mà các nhà khoa học đã đặt tên và nghiên cứu.
Ngôi sao đại diện cho chàng Ngưu Lang chính là Altair, một ngôi sao sáng rực rỡ thuộc chòm sao Thiên Ưng (Aquila). Còn nàng Chức Nữ kiều diễm là Vega, viên ngọc sáng nhất trong chòm sao Thiên Cầm (Lyra). Hai ngôi sao này, cùng với Deneb trong chòm sao Thiên Nga (Cygnus), tạo thành một hình tam giác khổng lồ trên bầu trời đêm mùa hè ở Bắc bán cầu, được gọi là Tam giác mùa hè. Đây là một dấu hiệu dễ nhận biết giúp chúng ta định vị các chòm sao khác.
Giữa Altair và Vega, vắt ngang bầu trời là Dải Ngân Hà – Sông Ngân huyền thoại trong câu chuyện. Dải Ngân Hà thực chất là một phần của thiên hà của chúng ta, nhìn từ Trái Đất. Nó trông giống như một dải sáng mờ ảo, được tạo nên bởi hàng tỷ ngôi sao quá xa để có thể nhìn rõ từng ngôi một bằng mắt thường, cùng với khí và bụi vũ trụ. Từ góc nhìn của chúng ta, Dải Ngân Hà như một dòng sông sao khổng lồ chia cắt bầu trời, và thật trùng hợp, hai ngôi sao Ngưu Lang và Chức Nữ lại nằm ở hai bên của "dòng sông" này.
Khoảng cách giữa Altair và Vega là rất lớn, lên tới hàng chục năm ánh sáng. Dù trên bầu trời đêm chúng ta thấy chúng ở gần nhau trong Tam giác mùa hè, nhưng trong không gian ba chiều, chúng cách xa nhau vô cùng. Dải Ngân Hà không phải là một con sông vật lý ngăn cách họ, mà là cấu trúc của chính thiên hà của chúng ta, tạo ra ảo ảnh thị giác từ Trái Đất khiến Ngưu Lang và Chức Nữ dường như bị chia cắt bởi một dòng sông sao. Chính sự sắp đặt kỳ diệu của vũ trụ này đã góp phần dệt nên câu chuyện tình yêu đầy nước mắt và hy vọng, khiến mỗi lần ngắm sao Ngưu Lang và Chức Nữ vào đêm Thất tịch, ta lại thấy thêm phần xúc động.