Chúng ta đã quá quen thuộc với Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3, một dịp để cả thế giới cùng tôn vinh phái đẹp. Nhưng còn phái mạnh thì sao? Ít người biết rằng, nam giới cũng có một ngày quốc tế dành riêng cho mình, đó là ngày 19/11. Tuy nhiên, Ngày Quốc tế Đàn ông này không chỉ đơn thuần là một dịp để nhận quà hay lời chúc. Nó mang trong mình một câu chuyện dài về nguồn gốc, những ý nghĩa sâu sắc vượt xa sự tôn vinh thông thường, và cả những góc nhìn khác biệt khi "đặt chân" đến các nền văn hóa khác nhau, đặc biệt là ở Việt Nam. Phải chăng chúng ta vẫn chưa thực sự hiểu hết về ngày đặc biệt này?
Nguồn Gốc Bất Ngờ Của Ngày Đàn ông 19/11
Mỗi năm cứ đến 19/11, chúng ta lại thấy Ngày Quốc tế Đàn ông được nhắc đến. Nhưng ít ai biết, câu chuyện khai sinh ra ngày này lại bắt nguồn từ một hòn đảo nhỏ bé ở vùng Caribe xa xôi, không phải từ một tổ chức quốc tế lớn lao nào cả.
Người có công lớn nhất, được xem là "cha đẻ" của Ngày Quốc tế Đàn ông hiện đại chính là Tiến sĩ Jerome Teelucksingh, một giảng viên lịch sử đến từ Trinidad và Tobago. Vào năm 1999, ông đã quyết định chọn ngày 19 tháng 11 để chính thức khởi xướng một ngày đặc biệt dành cho phái mạnh.
Lý do ông chọn ngày này rất riêng tư mà cũng đầy ý nghĩa: đó là ngày sinh của cha ông, một người mà ông luôn xem là hình mẫu đàn ông tích cực, một người cha tuyệt vời. Ông muốn có một ngày để tôn vinh những người đàn ông bình thường, những người cha, người chồng, người anh em đã âm thầm đóng góp cho gia đình và xã hội, chứ không chỉ những người nổi tiếng hay thành đạt.
Mục đích ban đầu của Tiến sĩ Teelucksingh và những người ủng hộ không chỉ dừng lại ở việc tôn vinh. Họ còn muốn dùng ngày này để nâng cao nhận thức về các vấn đề sức khỏe mà nam giới phải đối mặt, bao gồm cả sức khỏe tinh thần. Đồng thời, ngày này cũng nhằm nhấn mạnh vai trò tích cực của nam giới trong cộng đồng, thúc đẩy bình đẳng giới (nhấn mạnh rằng bình đẳng là cho cả hai giới) và cải thiện mối quan hệ giữa nam và nữ.
Dù khởi đầu khiêm tốn trên một hòn đảo nhỏ, ý tưởng ý nghĩa này nhanh chóng vượt ra khỏi biên giới Trinidad và Tobago. Với sự ủng hộ từ một số tổ chức quốc tế và những cá nhân tâm huyết ở nhiều nơi trên thế giới, Ngày Quốc tế Đàn ông dần được biết đến và chấp nhận ở nhiều quốc gia khác nhau. Nó trở thành một dịp để cả thế giới cùng nhìn nhận và thảo luận về những khía cạnh quan trọng trong cuộc sống của người đàn ông.
Ngày Đàn ông 19/11: Không chỉ là Tôn vinh
Ngày Quốc tế Đàn ông 19/11 không chỉ đơn thuần là một dịp để gửi lời chúc hay tặng quà. Đằng sau cái tên ấy là cả một bức tranh đa chiều về vai trò, trách nhiệm và cả những gánh nặng thầm lặng của phái mạnh trong xã hội hiện đại. Một mặt, đây là cơ hội tuyệt vời để chúng ta cùng nhìn lại và trân trọng những đóng góp to lớn của họ, từ việc là trụ cột gia đình đến những nỗ lực không ngừng nghỉ ngoài xã hội. Nhưng mặt khác, ngày này còn là lời nhắc nhở đầy ám ảnh về những thách thức mà đàn ông đang phải đối mặt, từ áp lực "phải mạnh mẽ" đến những vấn đề sức khỏe tinh thần ít được chia sẻ. Chẳng hạn, thống kê cho thấy tỷ lệ tự tử ở nam giới cao hơn đáng kể so với nữ giới ở nhiều nơi trên thế giới, một minh chứng rõ ràng cho những áp lực vô hình. Vậy, ngoài những lời chúc hoa mỹ, chúng ta đã thực sự lắng nghe và thấu hiểu những người đàn ông quanh mình chưa?
Ghi nhận vai trò của người đàn ông
Nói đến đóng góp cho cuộc sống, chúng ta thường dễ dàng kể ra công lao của phụ nữ, những người mẹ, người vợ tảo tần. Ấy vậy mà, những đóng góp thầm lặng, bền bỉ của phái mạnh nhiều khi lại bị lãng quên hoặc coi là điều hiển nhiên. Ngày Quốc tế Đàn ông ra đời cũng là để nhắc nhở chúng ta nhìn nhận và trân trọng những điều ấy.
Trong gia đình, người đàn ông không chỉ là trụ cột về kinh tế, gánh vác những trách nhiệm nặng nề. Họ còn là người cha kiên nhẫn dạy con bài học đầu đời, là người bạn đời sẻ chia vui buồn, là bờ vai vững chãi cho cả nhà tựa vào. Đôi khi, đó là những buổi tối thức khuya làm việc để con có cuộc sống tốt hơn, là những chuyến đi xa để mang về hạt gạo, là những giờ phút chơi đùa hết mình cùng con trẻ, hay đơn giản chỉ là sửa cái bóng đèn hỏng trong nhà. Họ là những người ông kể chuyện cổ tích, người anh che chở em thơ, mang đến cảm giác an toàn và yêu thương.
Bước ra khỏi cánh cửa gia đình, vai trò của người đàn ông càng rộng lớn hơn. Họ là những kỹ sư miệt mài trên công trường, những bác sĩ tận tâm cứu người, những thầy giáo truyền lửa tri thức, những công nhân hăng say trong nhà máy, hay những người lính ngày đêm canh giữ bình yên cho Tổ quốc. Họ đóng góp sức lực, trí tuệ vào mọi mặt của đời sống xã hội, từ những công trình vĩ đại đến những công việc bình dị nhất. Những bàn tay chai sạn hay những khối óc miệt mài ấy đã góp phần xây dựng nên cộng đồng, đất nước ngày càng phát triển.
Không chỉ dừng lại ở đó, nhiều người đàn ông còn là những hình mẫu tích cực, truyền cảm hứng. Họ sống có trách nhiệm, dũng cảm đối mặt với khó khăn, và sẵn sàng dang tay giúp đỡ người khác. Họ dạy cho con cái và thế hệ sau về sự tử tế, lòng trung thực và ý chí vươn lên. Vai trò của họ như những người chăm sóc cũng ngày càng được nhìn nhận rõ hơn, không chỉ là chăm sóc về vật chất mà còn là sự quan tâm, động viên về tinh thần cho những người thân yêu và cả những người xung quanh cần giúp đỡ.
Ghi nhận những đóng góp này không phải là để so sánh hay hạ thấp vai trò của bất kỳ giới tính nào khác, mà là để có cái nhìn đầy đủ, công bằng và trân trọng hơn về những gì phái mạnh đã và đang cống hiến cho gia đình, cộng đồng và toàn xã hội.
Khi đàn ông cũng cần được sẻ chia
Đằng sau hình ảnh mạnh mẽ, kiên cường mà xã hội thường gán cho phái mạnh, thật ra là vô vàn những áp lực và gánh nặng vô hình. Đâu phải lúc nào đàn ông cũng là "phái mạnh" theo nghĩa đen, họ cũng có những tổn thương, những khó khăn ít khi được nói ra.
Một trong những thách thức lớn nhất chính là vấn đề sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tinh thần. Áp lực phải gồng gánh, phải thành công, phải là trụ cột khiến nhiều người đàn ông chọn cách giấu nhẹm cảm xúc tiêu cực. Họ ngại chia sẻ nỗi sợ hãi, sự bất an hay cả những lúc yếu lòng, vì sợ bị coi là kém cỏi. Chính sự kìm nén này góp phần lý giải vì sao tỷ lệ nam giới gặp vấn đề về tâm lý, thậm chí là tỷ lệ tự tử, lại cao hơn ở nhiều nơi trên thế giới. Không chỉ tinh thần, sức khỏe thể chất của họ đôi khi cũng bị bỏ quên vì mải mê chạy theo guồng quay cuộc sống, hoặc đơn giản là ngại đi khám bệnh.
Rồi những định kiến xã hội cứ bủa vây. "Đàn ông là phải thế", "đàn ông không được khóc", "đàn ông phải làm việc lớn"… Những khuôn mẫu này vô tình tạo ra một chiếc lồng vô hình, giới hạn cách nam giới được phép thể hiện bản thân. Họ có thể bị cười chê nếu thích những điều "không giống đàn ông", bị đánh giá nếu chọn ở nhà chăm sóc gia đình thay vì ra ngoài kiếm tiền. Những định kiến này không chỉ bó buộc cá nhân mà còn ảnh hưởng đến cách họ tương tác trong các mối quan hệ.
Nói đến bình đẳng giới, chúng ta thường nghĩ đến việc phụ nữ phải đối mặt với những bất công. Điều đó đúng, nhưng ít ai nhận ra rằng nam giới cũng có thể là nạn nhân của sự bất bình đẳng dựa trên giới tính. Chẳng hạn, trong các vụ ly hôn, nam giới thường gặp khó khăn hơn trong việc giành quyền nuôi con, dù họ hoàn toàn có khả năng và mong muốn làm cha. Hay áp lực tài chính đè nặng lên vai người đàn ông, coi đó là trách nhiệm duy nhất của họ, cũng là một dạng bất bình đẳng. Thúc đẩy bình đẳng giới thực sự là tạo ra một xã hội công bằng cho cả hai giới, nơi mọi người đều được tự do lựa chọn và phát triển mà không bị giới hạn bởi những khuôn mẫu cũ kỹ.
Ngày Quốc tế Đàn ông, vì thế, không chỉ là dịp để tôn vinh, mà còn là lời nhắc nhở rằng phái mạnh cũng cần được quan tâm, thấu hiểu và sẻ chia những gánh nặng mà họ đang mang trên vai.
Ngày Đàn ông ở Việt Nam
Khi nói đến ngày của phái mạnh ở Việt Nam, liệu bạn nghĩ ngay đến 19/11 hay một ngày nào khác? Thực tế, bên cạnh Ngày Quốc tế Đàn ông được thế giới công nhận, ở ta còn tồn tại một khái niệm "Ngày của con trai" vào 6/4. Không ít người vẫn băn khoăn không biết liệu 19/11 có thực sự phổ biến ở Việt Nam như 8/3 với phái nữ không, hay ngày 6/4 mới là "đặc sản" riêng của các chàng trai Việt? Vậy, hai ngày này khác nhau ra sao và được đón nhận ở Việt Nam như thế nào?
Ngày Quốc tế Đàn ông 19/11 Tại Việt Nam
Khác với nhiều ngày lễ quốc tế đã quá quen thuộc, Ngày Quốc tế Đàn ông 19/11 vẫn còn là một khái niệm khá mới mẻ ở Việt Nam. Nó không có lịch sử gắn liền với các phong trào xã hội hay sự kiện lịch sử quan trọng của đất nước, nên quá trình "du nhập" vào đời sống người Việt diễn ra một cách từ tốn và chủ yếu thông qua các kênh thông tin hiện đại.
Ban đầu, Ngày 19/11 được biết đến qua mạng internet, báo chí quốc tế hoặc những người có dịp tiếp xúc với văn hóa phương Tây. Dần dà, khi mạng xã hội phát triển mạnh mẽ, thông tin về ngày này bắt đầu lan truyền rộng rãi hơn. Người ta chia sẻ bài viết, hình ảnh, hay đơn giản là những dòng trạng thái nhắc đến "Ngày Quốc tế Đàn ông".
Tuy nhiên, mức độ nhận thức của công chúng về Ngày 19/11 vẫn chưa thực sự sâu rộng. Nó chưa trở thành một ngày lễ chính thức hay phổ biến như Ngày Quốc tế Phụ nữ 8/3 hay Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10. Phần lớn người dân có thể biết đến tên gọi, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ nguồn gốc và ý nghĩa thực sự của ngày này.
Các hoạt động kỷ niệm Ngày Quốc tế Đàn ông tại Việt Nam, nếu có, thường diễn ra ở quy mô nhỏ và mang tính tự phát. Đó có thể là những lời chúc gửi đi trên mạng xã hội, các bài viết trên báo mạng phân tích về ngày này, hoặc đôi khi là những buổi gặp mặt thân mật trong gia đình, bạn bè hay đồng nghiệp để dành sự quan tâm cho phái mạnh. Rất hiếm thấy những sự kiện công cộng quy mô lớn được tổ chức để kỷ niệm Ngày 19/11.
Nhìn chung, Ngày Quốc tế Đàn ông 19/11 ở Việt Nam đang trong giai đoạn được biết đến và dần được đón nhận, nhưng vẫn còn một chặng đường dài để thực sự đi vào đời sống và có được sự nhận thức đầy đủ về mục đích cao đẹp của nó.
Ngày 6/4 Ngày Của Con Trai Và Nét Riêng Việt Nam
Ở Việt Nam, bên cạnh Ngày Quốc tế Đàn ông 19/11, nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, còn biết đến một ngày khác dành cho phái mạnh, đó là ngày 6/4, hay còn được gọi vui là Ngày của con trai. Khác với 19/11 có nguồn gốc quốc tế và mục đích rõ ràng, ngày 6/4 lại mang tính tự phát nhiều hơn. Nó không phải là một ngày lễ chính thức được công nhận rộng rãi trên toàn cầu hay cả nước.
Ngày này dường như nảy sinh từ các cộng đồng mạng, từ những cuộc trò chuyện vui vẻ trên mạng xã hội, rồi dần dần lan rộng trong giới học sinh, sinh viên. Nó không có một lịch sử lâu đời hay một tổ chức cụ thể đứng ra khởi xướng. Thay vào đó, nó tồn tại như một trào lưu văn hóa, một cách để các bạn trẻ tạo thêm dịp để giao lưu và thể hiện tình cảm.
Ý nghĩa của ngày 6/4 cũng rất khác. Nếu Ngày Quốc tế Đàn ông 19/11 hướng tới những vấn đề lớn lao hơn như sức khỏe nam giới, bình đẳng giới hay tôn vinh đóng góp xã hội, thì 6/4 lại đơn giản, nhẹ nhàng hơn nhiều. Nó chủ yếu là dịp để các bạn nữ bày tỏ sự quý mến, trêu chọc hoặc tặng những món quà nhỏ xinh cho bạn bè, người yêu là con trai. Kiểu như là một ngày để mọi người cùng vui, cùng tạo kỷ niệm, không mang nặng ý nghĩa xã hội hay chính trị.
Vậy nên, 6/4 không mang nặng tính lịch sử hay xã hội như Ngày Quốc tế Đàn ông. Nó là một nét văn hóa "teen", một ngày vui để mọi người kết nối, thể hiện tình cảm một cách dí dỏm, đáng yêu. Nó có ý nghĩa riêng, rất Việt Nam, rất trẻ trung, khác hẳn với sự trang trọng và mục tiêu toàn cầu của ngày 19/11.
Chào Mừng Ngày Của Phái Mạnh
Ngày Quốc tế Đàn ông không chỉ là một cái tên trên lịch. Đó là dịp để chúng ta dừng lại, nhìn nhận và bày tỏ sự trân trọng với những người đàn ông quanh mình – từ người cha, người chồng, người anh em, bạn bè, đồng nghiệp. Kỷ niệm ngày này không nhất thiết phải hoành tráng, mà quan trọng là sự chân thành và ý nghĩa, thể hiện sự quan tâm và thấu hiểu.
Nói đến kỷ niệm, quà tặng là thứ khó bỏ qua. Nhưng quà không chỉ là vật chất. Một món đồ anh ấy thích bấy lâu, một cuốn sách hay, một buổi xem phim cùng nhau, một bữa ăn tự tay chuẩn bị, hay đơn giản là dành trọn vẹn thời gian chất lượng cùng nhau làm điều anh ấy muốn – đi câu cá, chơi game, hay chỉ là ngồi im lặng bên cạnh. Những món quà tinh thần đôi khi còn giá trị hơn cả. Quan trọng là sự quan tâm, là mình hiểu anh ấy cần gì, thích gì, và mình sẵn sàng dành thời gian cho điều đó.
Lời nói chẳng mất tiền mua, nhưng đúng lúc đúng chỗ thì giá trị vô cùng. Một lời chúc chân thành, ghi nhận những nỗ lực, sự hy sinh thầm lặng của anh ấy có thể chạm đến trái tim. Đừng ngại bày tỏ sự tự hào, sự biết ơn vì có anh ấy trong cuộc đời. Những lời động viên khi anh ấy gặp khó khăn, những chia sẻ khi anh ấy cần một bờ vai, hay đơn giản là một câu "Anh làm tốt lắm" cũng là món quà tinh thần không gì sánh được. Hãy để những lời nói yêu thương và trân trọng được cất lên.
Nhưng Ngày Quốc tế Đàn ông còn mang một ý nghĩa sâu sắc hơn, vượt ra ngoài phạm vi cá nhân. Đó là cơ hội để cộng đồng cùng nhìn nhận những gánh nặng, áp lực mà nam giới phải đối mặt – từ sức khỏe tinh thần (như tỷ lệ tự tử ở nam giới thường cao hơn), sức khỏe thể chất, đến những định kiến xã hội về "đàn ông là phải mạnh mẽ", "không được khóc", "phải là trụ cột". Tổ chức các buổi nói chuyện, hội thảo nhỏ về sức khỏe nam giới, chia sẻ kinh nghiệm làm cha, hay đơn giản là tạo không gian để họ được bày tỏ cảm xúc, nói về những khó khăn mà không sợ bị đánh giá hay cho là yếu đuối. Những hoạt động này giúp nâng cao nhận thức, phá bỏ những rào cản vô hình và xây dựng một hình ảnh nam giới lành mạnh, tích cực hơn.
Kỷ niệm ngày này một cách ý nghĩa cũng là cách chúng ta góp phần xây dựng mối quan hệ giới tốt đẹp hơn. Khi cả hai giới đều được nhìn nhận, tôn trọng và có cơ hội chia sẻ những khó khăn, gánh nặng của mình, sự thấu hiểu và đồng cảm sẽ tăng lên. Ngày của phái mạnh là dịp để tạo ra không khí sẻ chia, nơi mọi người cảm thấy an toàn để là chính mình, để được yêu thương, hỗ trợ và cùng nhau hướng tới sự bình đẳng thực sự, nơi cả nam và nữ đều được phát triển toàn diện và hạnh phúc.