Cứ mỗi độ trăng tròn, lịch Âm lại đánh dấu một ngày đặc biệt: ngày Rằm. Không chỉ đơn thuần là một cột mốc thời gian, ngày Rằm đã ăn sâu vào tâm thức người Việt, trở thành điểm hẹn của những giá trị văn hóa và tâm linh sâu sắc. Từ những mâm cỗ cúng gia tiên ấm áp đến tiếng chuông chùa ngân vang, ngày Rằm gói trọn bao điều thiêng liêng. Có lẽ bạn đã quen với hình ảnh nhà nhà chuẩn bị lễ vật, người người đi chùa cầu an vào ngày này. Nhưng bạn có thực sự hiểu hết ý nghĩa đằng sau vầng trăng tròn ấy, hay tại sao ngày Rằm lại có sức hút đặc biệt đến vậy?
Ngày Rằm Là Ngày Nào Lịch Trăng Tròn 2025
Chắc hẳn ai trong chúng ta cũng quen thuộc với cái tên "ngày Rằm". Cứ mỗi tháng, khi nhìn lên bầu trời đêm, thấy vầng trăng tròn vành vạnh, sáng tỏ nhất, ấy chính là dấu hiệu của ngày Rằm đang đến. Đơn giản mà nói, ngày Rằm chính là ngày 15 Âm lịch hàng tháng. Đây là thời điểm mặt trăng hoàn thành một chu kỳ và đạt đến độ tròn đầy nhất trong mắt người quan sát từ Trái Đất.
Trong văn hóa phương Đông, đặc biệt là ở Việt Nam, lịch Âm đóng vai trò quan trọng trong việc xác định các ngày lễ, Tết truyền thống, và ngày Rằm là một trong số đó. Nó không chỉ là một dấu mốc thiên văn mà còn gắn liền với nhiều hoạt động tâm linh, văn hóa quen thuộc.
Để bạn tiện theo dõi và sắp xếp công việc, đây là lịch các ngày Rằm trong năm 2025 theo cả lịch Âm và lịch Dương. Năm 2025 là năm Ất Tỵ, không có tháng nhuận, nên chúng ta sẽ có đủ 12 ngày Rằm tương ứng với 12 tháng Âm lịch.
- Rằm tháng Giêng (Tháng 1 Âm lịch): Ngày 15/1 Âm lịch, tức ngày 12 tháng 2 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Hai (Tháng 2 Âm lịch): Ngày 15/2 Âm lịch, tức ngày 14 tháng 3 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Ba (Tháng 3 Âm lịch): Ngày 15/3 Âm lịch, tức ngày 13 tháng 4 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Tư (Tháng 4 Âm lịch): Ngày 15/4 Âm lịch, tức ngày 12 tháng 5 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Năm (Tháng 5 Âm lịch): Ngày 15/5 Âm lịch, tức ngày 10 tháng 6 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Sáu (Tháng 6 Âm lịch): Ngày 15/6 Âm lịch, tức ngày 10 tháng 7 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Bảy (Tháng 7 Âm lịch): Ngày 15/7 Âm lịch, tức ngày 8 tháng 8 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Tám (Tháng 8 Âm lịch): Ngày 15/8 Âm lịch, tức ngày 6 tháng 9 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Chín (Tháng 9 Âm lịch): Ngày 15/9 Âm lịch, tức ngày 6 tháng 10 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Mười (Tháng 10 Âm lịch): Ngày 15/10 Âm lịch, tức ngày 4 tháng 11 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Mười Một (Tháng 11 Âm lịch): Ngày 15/11 Âm lịch, tức ngày 4 tháng 12 năm 2025 Dương lịch.
- Rằm tháng Chạp (Tháng 12 Âm lịch): Ngày 15/12 Âm lịch, tức ngày 3 tháng 1 năm 2026 Dương lịch.
Nắm rõ lịch Rằm hàng tháng giúp chúng ta chủ động hơn trong việc chuẩn bị cho những ngày ý nghĩa này, dù là để sắp xếp công việc cá nhân hay tham gia vào các hoạt động truyền thống.
Ngày Rằm Trăng Tròn Tầng Tầng Ý Nghĩa
Ngày Rằm, cái ngày trăng tròn vành vạnh trên bầu trời đêm, không chỉ là một dấu mốc trên lịch Âm mà còn mang trong mình vô vàn ý nghĩa sâu sắc trong đời sống văn hóa và tâm linh của người Việt. Nó như một nốt trầm lắng đọng giữa dòng chảy hối hả của cuộc sống thường nhật, nhắc nhở chúng ta về những giá trị cốt lõi.
Nhìn từ góc độ dân gian, ngày Rằm là dịp để mọi nhà sum vầy. Ánh trăng tròn như sợi dây vô hình kết nối những người con xa xứ với quê nhà, kết nối thế hệ này với thế hệ khác. Đây là lúc mâm cơm gia đình thêm ấm cúng, tiếng cười nói rộn rã hơn. Quan trọng hơn cả, Rằm là ngày để con cháu bày tỏ lòng thành kính với ông bà, tổ tiên. Mâm cúng dâng lên không chỉ là vật chất mà còn gói trọn tình yêu thương, sự biết ơn. Khói hương nghi ngút như nhịp cầu nối cõi âm dương, đưa lời nguyện cầu bình an, may mắn đến với những người đã khuất và mang phước lành về cho con cháu.
Trong dòng chảy tâm linh Phật giáo, ngày Rằm càng thêm phần thiêng liêng. Đây được coi là ngày chư Phật, Bồ Tát giáng thế, là thời điểm năng lượng vũ trụ dồi dào nhất, rất thích hợp cho việc tu tập. Nhiều người chọn ngày này để ăn chay, niệm Phật, đọc kinh, giữ giới, cốt là để thân tâm được thanh tịnh, gieo trồng hạt giống thiện lành. Các ngôi chùa trở nên tấp nập hơn, mọi người đến để lễ Phật, cầu nguyện, hoặc đơn giản chỉ để tìm chút bình yên giữa bộn bề. Nhiều lễ hội lớn của Phật giáo cũng thường diễn ra vào ngày Rằm, điển hình như Lễ Phật Đản (Rằm tháng Tư) hay Lễ Vu Lan (Rằm tháng Bảy), càng làm tăng thêm ý nghĩa đặc biệt cho những ngày này.
Thậm chí, dưới góc nhìn có phần "khoa học" hơn (theo quan niệm dân gian về năng lượng), trăng tròn được cho là có ảnh hưởng nhất định đến thủy triều, đến tâm trạng và năng lượng của con người. Nhiều người tin rằng vào ngày Rằm, năng lượng từ mặt trăng đạt đỉnh, có thể tác động đến cảm xúc, khiến con người dễ cảm thấy bồn chồn hoặc ngược lại, rất tĩnh tâm nếu biết cách điều hòa. Dù chưa có bằng chứng khoa học cụ thể, nhưng niềm tin này góp phần tạo nên không khí đặc biệt, thúc đẩy mọi người tìm về sự cân bằng, tĩnh lặng trong tâm hồn.
Tóm lại, ngày Rằm không chỉ đơn thuần là một ngày trong tháng. Nó là sự giao thoa hài hòa giữa tín ngưỡng dân gian, triết lý Phật giáo và cả những quan niệm về năng lượng tự nhiên. Rằm là dịp để chúng ta sống chậm lại, kết nối với gia đình, tưởng nhớ cội nguồn, hướng thiện và tìm về sự bình an nội tại. Chính vì thế, ngày Rằm luôn giữ một vị trí quan trọng, không thể thiếu trong đời sống tinh thần của người Việt.
Tháng nào cũng có ngày Rằm, nhưng bạn có để ý không, có những ngày Rằm đặc biệt hơn hẳn? Chúng không chỉ là ngày trăng tròn đơn thuần, mà còn gắn với những lễ hội lớn, những nghi thức tâm linh sâu sắc đã ăn sâu vào đời sống người Việt. Chẳng phải ông bà ta vẫn thường nói "Cúng quanh năm không bằng Rằm tháng Giêng" đó sao? Điều gì khiến những ngày Rằm này trở nên quan trọng và có ý nghĩa đặc biệt đến thế?
Các ngày Rằm lớn và ý nghĩa đặc biệt
Rằm Tháng Giêng Ngày Cầu An Lành
Ngày Rằm tháng Giêng, hay còn gọi là Tết Nguyên Tiêu, luôn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người Việt. Đây là ngày Rằm đầu tiên của năm mới Âm lịch, đánh dấu sự trở lại của vầng trăng tròn sau những ngày Tết Nguyên Đán rộn ràng. Người xưa xem đây là một trong những ngày Rằm quan trọng nhất, chỉ sau Rằm tháng Bảy.
Nguồn gốc của Tết Nguyên Tiêu có nhiều cách giải thích khác nhau. Có nơi cho rằng nó bắt nguồn từ Trung Quốc, gắn liền với các lễ hội đèn lồng và nghi thức cúng tế từ thời xa xưa. Một số khác lại liên hệ đến Đạo giáo, coi đây là ngày vía của Thiên Quan Đại Đế, vị thần ban phúc lành. Dù nguồn gốc thế nào, khi du nhập vào Việt Nam, ngày này đã được "Việt hóa" và mang những nét đặc trưng riêng, đậm đà bản sắc dân tộc.
Ý nghĩa cốt lõi của Rằm tháng Giêng chính là cầu an, cầu phúc cho một năm mới suôn sẻ, bình an và may mắn. Ngay sau những ngày vui Tết, người ta hướng về ngày Rằm đầu tiên này để bày tỏ lòng thành kính, mong ước những điều tốt đẹp nhất cho bản thân và gia đình. Đây là thời điểm lý tưởng để gạt bỏ những lo toan của năm cũ, mở lòng đón nhận năng lượng tích cực và gửi gắm hy vọng vào tương lai.
Vào ngày này, nhiều gia đình chuẩn bị mâm cỗ cúng tươm tất để dâng lên ông bà tổ tiên và các vị thần linh, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong sự che chở. Việc đi lễ chùa, thắp hương, cầu nguyện cũng là hoạt động phổ biến, thể hiện mong muốn được bình an, khỏe mạnh, công việc thuận lợi. Người ta tin rằng, sự thành tâm trong ngày Rằm đầu năm sẽ mang lại phúc khí cho cả 12 tháng còn lại. Rằm tháng Giêng vì thế không chỉ là một ngày lễ, mà còn là một nét đẹp văn hóa tâm linh, nơi con người tìm thấy sự kết nối với cội nguồn và gửi gắm những ước vọng về một cuộc sống tốt đẹp hơn.
Ngày Phật Đản Rằm tháng Tư Ý Nghĩa Thiêng Liêng
Khi nhắc đến Rằm tháng Tư, người Việt mình thường nghĩ ngay đến Lễ Phật Đản, một ngày cực kỳ quan trọng trong Phật giáo. Đây là dịp để con cháu tưởng nhớ và kỷ niệm ngày Đức Phật Thích Ca Mâu Ni đản sinh. Ngày này không chỉ đơn thuần là một ngày lễ, mà còn mang ý nghĩa sâu sắc về sự giác ngộ, lòng từ bi và con đường giải thoát mà Đức Phật đã chỉ dạy.
Ngày Phật Đản là lúc cả cộng đồng Phật tử, và cả những người không theo đạo nhưng kính trọng Đức Phật, cùng nhau hướng về những giá trị tốt đẹp. Đó là sự nhắc nhở về lòng nhân ái, sự bình đẳng và tinh thần vượt qua khổ đau. Ngày này như một lời hiệu triệu mọi người sống chậm lại, nhìn sâu vào bên trong và thực hành những điều thiện lành.
Vào ngày Rằm tháng Tư, không khí ở các chùa chiền thường rất trang nghiêm và nhộn nhịp. Mọi người đổ về chùa để tham dự các nghi lễ đặc biệt. Một trong những nghi thức phổ biến và ý nghĩa nhất là lễ tắm Phật. Từng dòng người xếp hàng, nhẹ nhàng dùng gáo múc nước thơm tưới lên tượng Phật sơ sinh, như một cách gột rửa phiền não trong tâm hồn mình và bày tỏ lòng thành kính.
Bên cạnh đó, nhiều hoạt động khác cũng diễn ra sôi nổi. Các chùa thường tổ chức lễ rước đèn, thả hoa đăng trên sông hồ, tạo nên khung cảnh lung linh huyền ảo. Phật tử và người dân cũng thường ăn cơm chay, thực hành phóng sinh (thả chim, cá về tự nhiên) để thể hiện lòng từ bi. Các buổi thuyết pháp được tổ chức để mọi người cùng lắng nghe và hiểu thêm về giáo lý nhà Phật. Tất cả những hoạt động này đều hướng đến mục đích chung là cầu nguyện cho quốc thái dân an, gia đình an lành và nhắc nhở mỗi người sống hướng thiện. Rằm tháng Tư vì thế trở thành một ngày của sự tịnh tâm, hướng về những giá trị chân thiện mỹ.
Tháng Bảy Vu Lan Báo Hiếu Cúng Cô Hồn
Tháng Bảy Âm lịch về, lòng người Việt lại bâng khuâng một nỗi niềm rất riêng, một chút thành kính, một chút nhớ thương. Rằm tháng Bảy không chỉ là ngày trăng tròn như bao tháng khác, mà còn là mùa Vu Lan báo hiếu, là dịp để con cháu bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến ông bà, cha mẹ, những người đã sinh thành và dưỡng dục ta nên người.
Cái tinh thần báo hiếu này thấm đẫm trong từng nếp nhà, từng ngôi chùa. Người ta nhớ về câu chuyện Đức Mục Kiền Liên đại hiếu cứu mẹ khỏi cảnh ngạ quỷ, từ đó mà ngày Rằm tháng Bảy trở thành ngày thiêng liêng để tưởng nhớ công ơn cha mẹ, đặc biệt là những người đã khuất. Con cái sửa soạn mâm cơm cúng tươm tất, thắp nén hương thơm, thành tâm khấn nguyện cầu cho cha mẹ hiện tiền được mạnh khỏe, bình an, và cha mẹ quá vãng được siêu thoát về cõi lành. Nhiều người còn cài lên ngực áo bông hồng: màu đỏ cho người còn mẹ, màu trắng cho người đã mất mẹ, như một lời nhắc nhở về may mắn và sự trân trọng.
Cùng với việc báo hiếu cha mẹ, Rằm tháng Bảy còn là dịp để tưởng nhớ đến cội nguồn, đến tổ tiên. Bàn thờ gia tiên được dọn dẹp sạch sẽ, mâm ngũ quả đầy đặn, thể hiện lòng thành kính và sự biết ơn của thế hệ sau đối với những người đi trước. Đây là lúc cả gia đình quây quần bên nhau, cùng ôn lại những câu chuyện xưa, giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp của dân tộc.
Đặc biệt, Rằm tháng Bảy còn gắn liền với nghi thức xá tội vong nhân hay cúng cô hồn. Theo quan niệm dân gian, đây là tháng mở cửa địa ngục, cho phép các linh hồn lang thang, không nơi nương tựa được lên dương gian. Vì vậy, người ta làm mâm cúng thí thực, bày đồ ăn thức uống ra ngoài trời hoặc ở sân chùa, với mong muốn chia sẻ, bố thí cho những linh hồn đói khát, giúp họ vơi bớt khổ đau. Việc làm này thể hiện lòng từ bi, nhân ái, mong muốn mọi chúng sinh đều được an lành, không còn cảnh đói rét, bơ vơ. Mâm cúng cô hồn thường có cháo loãng, bỏng ngô, khoai lang, mía, hoa quả… và không thể thiếu tiền vàng mã để "gửi" xuống cho các vong linh.
Rằm tháng Bảy, với ý nghĩa kép vừa báo hiếu, tưởng nhớ tổ tiên, vừa thể hiện lòng từ bi với những linh hồn bất hạnh, đã trở thành một nét đẹp văn hóa và tâm linh sâu sắc trong đời sống người Việt. Đó là dịp để mỗi người sống chậm lại, nhìn về cội nguồn, và thực hành những giá trị nhân văn cao đẹp.
Đêm Trăng Rằm Tháng Tám Tết Của Gia Đình
Cứ mỗi độ trăng tròn vành vạnh vào giữa tháng Tám Âm lịch, lòng người Việt lại rộn ràng một cảm xúc đặc biệt. Đó là Tết Trung Thu, cái Tết mà người lớn mong chờ để sum vầy, còn trẻ nhỏ thì háo hức không ngủ được vì đèn lồng, vì bánh kẹo, vì tiếng trống múa lân rộn rã khắp xóm. Trung Thu không chỉ đơn thuần là một ngày lễ, nó là cả một bầu trời kỷ niệm, một nét văn hóa đẹp đẽ thấm đẫm tình thân và sự sẻ chia.
Tại sao lại gọi Trung Thu là Tết của gia đình? Đơn giản lắm, bởi vì đây là dịp hiếm hoi trong năm khi mọi người, dù bận rộn đến mấy, cũng cố gắng về nhà quây quần bên nhau. Dưới ánh trăng sáng vằng vặc, cả nhà cùng bày mâm cỗ Trung Thu đầy màu sắc với nào bưởi, hồng, na, dưa hấu… rồi cùng nhau thưởng thức miếng bánh Trung Thu ngọt ngào, nhấp ngụm trà thơm. Khoảnh khắc ấy, không cần nói nhiều, chỉ cần ngồi cạnh nhau, ngắm trăng, kể cho nhau nghe những câu chuyện thường ngày cũng đủ thấy ấm áp, đủ thấy yêu thương đong đầy. Vầng trăng tròn như biểu tượng cho sự viên mãn, cho gia đình trọn vẹn, đủ đầy.
Và chắc chắn, không thể không nhắc đến "nhân vật chính" của đêm Rằm tháng Tám: các bé yêu. Trung Thu là thế giới cổ tích của riêng các con. Từ những ngày đầu tháng, lũ trẻ đã xúng xính chuẩn bị nào đèn ông sao, đèn kéo quân, mặt nạ chú Cuội, chị Hằng. Đêm Rằm, cả xóm cùng nhau rước đèn, tiếng cười nói, tiếng hát vang vọng cả con phố. Rồi tiếng trống thùng thình, tiếng chũm chọe leng keng báo hiệu đoàn múa lân đã đến. Ánh mắt trẻ thơ sáng lên lấp lánh khi nhìn những chú lân đầy màu sắc nhảy múa, tung hứng. Trung Thu còn là dịp các bé được nhận quà, được thỏa thích ăn bánh kẹo và nghe ông bà, bố mẹ kể chuyện về chú Cuội ngồi gốc đa hay chị Hằng xinh đẹp trên cung trăng. Tất cả tạo nên một bức tranh sống động, đầy ắp niềm vui và sự hồn nhiên.
Những hoạt động truyền thống như làm bánh Trung Thu tại nhà (dù bây giờ không còn phổ biến bằng việc mua sẵn), bày mâm cỗ cúng trăng và tổ tiên, rước đèn, múa lân, phá cỗ… tất cả đều góp phần tạo nên một không khí Trung Thu rất riêng, rất Việt Nam. Dù cuộc sống hiện đại có nhiều thay đổi, nhưng những nét đẹp này vẫn được gìn giữ, truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, như một sợi dây vô hình kết nối quá khứ và hiện tại, kết nối tình thân gia đình. Trung Thu Rằm tháng Tám, đơn giản là ngày để yêu thương, để sẻ chia và để cùng nhau tạo nên những ký ức tuổi thơ thật đẹp.
Rằm Tháng Mười Mùa Tạ Ơn
Khi những cơn gió heo may bắt đầu se lạnh, báo hiệu cuối thu đầu đông, người Việt lại chuẩn bị đón một ngày Rằm đặc biệt: Rằm tháng Mười, hay còn gọi là Tết Hạ Nguyên. Khác với sự rộn ràng của Trung Thu hay sự thiêng liêng của Vu Lan, Rằm tháng Mười mang một nét trầm lắng, đong đầy lòng biết ơn.
Đây là dịp để con cháu bày tỏ lòng thành kính, tạ ơn trời đất đã ban cho một mùa màng bội thu, cây trái tốt tươi, cuộc sống ấm no. Sau một năm lao động vất vả, nhìn thành quả thu hoạch được, người ta không quên công ơn của thiên nhiên, của đất trời đã phù hộ. Mâm cúng Rằm tháng Mười thường có những sản vật mới thu hoạch, như một cách dâng lên những gì tinh túy nhất, mới mẻ nhất từ đồng ruộng, vườn tược.
Song hành với lòng biết ơn trời đất là sự tưởng nhớ, tri ân tổ tiên. Ông bà, cha mẹ đã khuất luôn là những người được con cháu ghi nhớ công ơn. Vào ngày này, mâm cơm cúng tạ được chuẩn bị tươm tất, dâng lên bàn thờ gia tiên như lời báo cáo về một năm làm ăn thuận lợi, và cũng là để mời ông bà về cùng chung vui, chứng kiến thành quả của con cháu. Đây là nét đẹp văn hóa thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn sâu sắc của dân tộc.
Tết Hạ Nguyên không chỉ là nghi lễ, mà còn là khoảnh khắc để mỗi người chậm lại, nhìn nhận những gì mình đã nhận được trong năm qua. Là dịp để gia đình quây quần bên mâm cơm ấm cúng, cùng nhau chia sẻ, cảm ơn những điều giản dị nhưng quý giá. Cảm ơn vì sức khỏe, vì sự đủ đầy, vì tình thân luôn hiện hữu. Rằm tháng Mười vì thế, thấm đẫm ý nghĩa của sự biết ơn và tri ân, một nét đẹp bình dị mà sâu sắc trong đời sống tâm linh người Việt.
Rằm tháng Chạp Gác lại năm cũ đón Tết sang
Tháng Chạp về, ai cũng thấy lòng rộn ràng lạ, bởi Tết đang cận kề lắm rồi. Và trong cái không khí hối hả cuối năm ấy, ngày Rằm tháng Chạp như một nốt trầm cần thiết, để ta kịp nhìn lại, để chuẩn bị tươm tất cho một khởi đầu mới. Người ta hay gọi tháng Chạp là tháng củ mật, ý nói mọi việc cần phải thật cẩn trọng, kín đáo, giải quyết cho xong xuôi hết mọi tồn đọng của năm cũ. Rằm tháng Chạp chính là cái mốc quan trọng để làm điều đó.
Ngày này mang ý nghĩa tổng kết, như một lời báo cáo cuối năm gửi đến ông bà tổ tiên, các vị thần linh về một năm đã qua. Ta nhìn lại xem mình đã làm được gì, còn gì dang dở, để rồi tự nhủ phải cố gắng hơn trong năm tới. Đây cũng là dịp để bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc với những gì đã nhận được, dù là thành công hay bài học từ những vấp ngã. Mọi lo toan, bộn bề của năm cũ dường như được gói ghém lại, sẵn sàng khép lại để nhường chỗ cho sự tươi mới của năm mới.
Rằm tháng Chạp còn là thời điểm bắt đầu cho công cuộc chuẩn bị Tết Nguyên Đán một cách rầm rộ nhất. Từ việc dọn dẹp nhà cửa tinh tươm, sắm sửa đồ đạc mới, cho đến việc chuẩn bị mâm cao cỗ đầy cho những ngày Tết sắp tới. Không khí Tết dường như đã tràn ngập khắp nơi, từ chợ búa tấp nập người mua kẻ bán đến những con ngõ nhỏ thoang thoảng mùi hương trầm, mùi bánh trái. Ngày Rằm này như một lời nhắc nhở dịu dàng rằng, đã đến lúc gác lại mọi thứ, tập trung vào việc sửa soạn để đón một cái Tết thật đủ đầy và ấm cúng.
Nghi thức cúng bái vào ngày Rằm tháng Chạp là một phần không thể thiếu. Mâm cúng thường được chuẩn bị tươm tất, tùy vào điều kiện và phong tục mỗi gia đình mà có thể là mâm cúng chay thanh tịnh hay mâm cúng mặn đầy đặn. Mục đích chính là dâng lên ông bà tổ tiên, các vị thần linh để tạ ơn, để báo cáo về một năm đã qua và cầu mong cho năm mới an lành, sung túc. Đây không chỉ là một nghi lễ, mà còn là khoảnh khắc thiêng liêng để con cháu thể hiện lòng hiếu kính, sự tưởng nhớ và gắn kết với nguồn cội. Ngày Rằm cuối cùng của năm, mọi người đều hướng về gia đình, về tổ ấm, chuẩn bị cho cuộc sum họp lớn nhất trong năm.
Ngày Rằm Cần Làm Gì Để An Lành
Ngày Rằm không chỉ đơn thuần là thời điểm trăng tròn vành vạnh trên bầu trời đêm, mà còn mang trong mình tầng tầng lớp lớp ý nghĩa văn hóa, tâm linh sâu sắc trong đời sống người Việt. Đây là khoảnh khắc thiêng liêng để mỗi người chúng ta tạm gác lại bộn bề, lắng lòng và hướng về những giá trị cốt lõi. Ông bà ta xưa nay vẫn truyền dạy, ngày Rằm có những việc nên làm để cầu may mắn, bình an, và cũng có những điều cần kiêng kỵ để tránh xui rủi. Chẳng hạn, mẹ tôi vẫn thường nhắc: "Ngày Rằm, con nhớ đi chùa thắp nén hương, lòng thành là quan trọng nhất, rồi về nhà cúng ông bà, đừng quên làm điều tốt cho người khác nhé." Vậy, cụ thể những việc làm nào được khuyến khích và những điều gì nên tránh trong ngày đặc biệt này để cuộc sống thêm phần thuận lợi, an yên?
Chuẩn bị mâm cúng Rằm tươm tất
Ngày Rằm, cái ngày trăng tròn vành vạnh ấy, trong tâm thức người Việt mình luôn là dịp đặc biệt để hướng về cội nguồn, bày tỏ lòng thành kính với ông bà tổ tiên, thần linh. Và để thể hiện cái "lòng thành" ấy một cách trọn vẹn nhất, việc chuẩn bị một mâm cúng tươm tất là không thể thiếu. Tùy vào điều kiện, phong tục từng vùng hay tín ngưỡng của mỗi gia đình mà mâm cúng có thể là mặn hoặc chay, nhưng chung quy lại vẫn là sự chu đáo, trang nghiêm.
Với mâm cúng mặn, thường thấy nhất là những món ăn quen thuộc, gần gũi trong bữa cơm gia đình. Nào là gà luộc vàng óng, giò chả thơm phức, rồi canh măng, nem rán, hay đĩa xào thập cẩm đủ màu sắc. Quan trọng là các món ăn phải được nấu nướng sạch sẽ, bày biện đẹp mắt. Mâm cúng mặn thể hiện sự đủ đầy, sung túc, như một lời mời ông bà về cùng chung vui bữa cơm gia đình.
Còn nếu gia đình theo đạo Phật hoặc muốn thanh tịnh hơn vào ngày Rằm, mâm cúng chay là lựa chọn phù hợp. Mâm cúng chay cũng phong phú không kém đâu nhé! Có thể là các món rau củ luộc, xào, đậu phụ sốt nấm, nem chay, hay những món giả mặn khéo léo từ tàu hũ ky, mì căn. Mâm cúng chay mang ý nghĩa thanh tịnh, nhẹ nhàng, thể hiện lòng từ bi và mong cầu bình an.
Dù là mâm mặn hay mâm chay, không thể thiếu nén hương thơm trầm mặc, cặp đèn cầy lung linh, đĩa xôi gấc đỏ tươi hoặc xôi đỗ xanh bùi bùi, cùng với trầu cau, rượu, nước. Đặc biệt, một đĩa trái cây tươi ngon theo mùa và bình hoa rực rỡ sắc màu sẽ làm cho mâm cúng thêm phần sinh động và trang trọng. Hoa cúng thường chọn những loại có hương thơm dịu nhẹ, màu sắc tươi tắn như hoa cúc, hoa huệ, hoa sen…
Khi mọi thứ đã sẵn sàng, khoảnh khắc thắp nén hương, đứng trước bàn thờ và đọc bài văn khấn là lúc lòng thành được bày tỏ rõ nhất. Bài văn khấn không chỉ là những lời cầu xin mà còn là cách con cháu báo cáo với tổ tiên về cuộc sống, thể hiện lòng biết ơn và sự tưởng nhớ. Có rất nhiều bài văn khấn cổ truyền được lưu truyền, mỗi bài đều mang một ý nghĩa riêng, nhưng cốt lõi vẫn là sự chân thành từ đáy lòng người cúng. Dù đọc theo bài bản hay chỉ là những lời nói mộc mạc xuất phát từ trái tim, điều quan trọng nhất vẫn là sự thành tâm, kính cẩn.
Gieo duyên lành ngày Rằm
Ngày Rằm không chỉ là dịp để chuẩn bị mâm cỗ cúng bái, mà còn là khoảnh khắc quý báu để mỗi người tìm về sự an yên trong tâm hồn và lan tỏa những điều tốt đẹp. Đây là lúc năng lượng của trăng tròn như tiếp thêm sức mạnh cho những ý định thiện lành, giúp chúng ta kết nối sâu sắc hơn với chính mình và thế giới xung quanh.
Một trong những hoạt động quen thuộc nhất chính là đi chùa. Cứ đến ngày Rằm, nhiều người lại tìm đến chốn linh thiêng, không hẳn chỉ để cầu xin, mà còn để tìm một không gian tĩnh lặng, bỏ lại sau lưng những bộn bề cuộc sống. Hương trầm thoang thoảng, tiếng chuông ngân nga, hay chỉ đơn giản là ngồi yên lặng ngắm nhìn tượng Phật cũng đủ làm lòng mình nhẹ nhõm đi bao nhiêu. Đi chùa ngày Rằm là cách để bày tỏ lòng thành kính, biết ơn, và nhắc nhở bản thân sống chậm lại, hướng thiện hơn.
Cùng với việc đi chùa, nhiều người còn tích cực tham gia các hoạt động Phật giáo khác. Có thể là nghe một buổi giảng pháp ý nghĩa, cùng tụng kinh với mọi người để tâm được định lại, hoặc thực hành thiền định để làm sạch tâm trí. Những hoạt động này giúp chúng ta hiểu sâu hơn về giáo lý nhà Phật, về lẽ vô thường, về cách đối diện với khổ đau và tìm thấy bình an nội tại. Ngày Rằm trở thành một cột mốc để ta "sạc pin" cho tinh thần, nuôi dưỡng hạt giống từ bi và trí tuệ.
Một nét đẹp tâm linh khác thường thấy vào ngày Rằm là phóng sinh. Mua những chú chim, chú cá sắp bị làm thịt rồi trả về với tự nhiên là một hành động thể hiện lòng từ bi rất lớn. Phóng sinh không chỉ là giải thoát cho sinh vật, mà còn là cách giải thoát cho chính tâm mình khỏi sự ích kỷ, vô cảm. Hành động nhỏ bé này nhắc nhở chúng ta trân trọng mọi sự sống, gieo nhân lành để gặt quả phúc. Nhìn đàn chim vỗ cánh bay đi hay bầy cá tung tăng bơi lội, lòng người cũng cảm thấy vui lây, nhẹ nhõm lạ thường.
Và quan trọng không kém, ngày Rằm là thời điểm tuyệt vời để làm việc thiện. Việc thiện không cần phải là điều gì quá to tát. Đôi khi, nó đơn giản chỉ là giúp đỡ một người gặp khó khăn, quyên góp một chút tiền cho quỹ từ thiện, nói lời ái ngữ với mọi người, hay thậm chí chỉ là giữ cho tâm mình luôn nghĩ về điều tốt đẹp. Làm việc thiện ngày Rằm được tin rằng sẽ mang lại nhiều phước báu, không chỉ cho bản thân mà còn cho gia đình. Đó là cách để chúng ta tích lũy công đức, tạo ra năng lượng tích cực lan tỏa trong cộng đồng.
Tóm lại, ngày Rằm là cơ hội để mỗi người thực hành lối sống hướng thiện, từ việc tìm về chốn tâm linh thanh tịnh đến việc mở rộng lòng từ bi với muôn loài và tích cực giúp đỡ những người xung quanh. Những hoạt động này không chỉ mang ý nghĩa tâm linh sâu sắc mà còn giúp chúng ta cảm thấy cuộc sống ý nghĩa hơn, bình an hơn.
Những điều nên tránh ngày Rằm
Ngày Rằm, ngày trăng tròn vành vạnh, không chỉ là dịp để chúng ta hướng về tâm linh, làm những điều tốt đẹp mà còn là lúc ông bà ta xưa dặn dò nên kiêng kỵ vài điều để tránh xui xẻo, giữ cho nhà cửa yên ấm, bình an.
Đầu tiên là chuyện lời qua tiếng lại, cãi vã. Ngày Rằm mang năng lượng tốt, cần sự hòa thuận, êm đềm. Việc tranh cãi, nói lời khó nghe vào ngày này bị coi là làm mất đi sự an lành, rước bực dọc vào nhà, ảnh hưởng đến hòa khí gia đình và cả tài lộc nữa. Giữ cho không khí vui vẻ, nhẹ nhàng là điều nên làm nhất.
Kế đến là chuyện vay mượn tiền bạc hay đồ đạc. Theo quan niệm dân gian, ngày Rằm là ngày "mở vía", khởi đầu cho nửa tháng mới. Nếu đi vay tiền, người ta sợ sẽ mang cái "thiếu hụt" về nhà, khiến nửa tháng sau cứ phải lo toan, túng thiếu. Còn nếu cho vay, lại lo "cho đi" cái may mắn, cái lộc của mình. Thế nên, dù có cần kíp đến đâu, nhiều người vẫn cố gắng tránh chuyện vay mượn vào ngày Rằm.
Cuối cùng là chuyện làm vỡ đồ đạc, đặc biệt là bát đĩa, gương soi. Những vật này thường tượng trưng cho sự trọn vẹn, sum vầy của gia đình. Làm vỡ chúng vào ngày Rằm bị xem là điềm báo chẳng lành, báo hiệu sự đổ vỡ, chia ly, hay mất mát sắp xảy ra. Dù là vô tình, người xưa vẫn rất cẩn trọng, nhắc nhở con cháu nhẹ nhàng, cẩn thận khi sử dụng đồ dùng trong nhà vào ngày này.
Những kiêng kỵ này, dù có thể xuất phát từ quan niệm dân gian truyền miệng, nhưng tựu chung lại cũng là lời nhắc nhở chúng ta sống chậm lại, cẩn trọng hơn trong lời nói, hành động, và suy nghĩ vào những ngày đặc biệt, cốt là để cầu mong sự bình an, may mắn, và trọn vẹn cho bản thân cùng gia đình.
Ngày Rằm có được nghỉ làm và nhận lương không
Ngày Rằm, vốn là một dịp quan trọng trong đời sống văn hóa và tâm linh của người Việt, thường là lúc mọi người dành thời gian cho gia đình, đi lễ chùa hoặc thực hiện các nghi thức truyền thống. Chính vì thế, không ít người lao động thắc mắc liệu ngày này có được tính là ngày nghỉ lễ chính thức, được hưởng nguyên lương theo quy định của pháp luật hay không.
Để có câu trả lời chính xác nhất, chúng ta cần dựa vào Bộ luật Lao động 2019. Đây là văn bản pháp luật quy định cụ thể về các ngày nghỉ lễ, Tết mà người lao động được nghỉ làm việc và vẫn nhận đủ lương.
Theo Điều 112 của Bộ luật Lao động 2019, người lao động được nghỉ làm việc, hưởng nguyên lương trong những ngày lễ, Tết sau đây:
- Tết Dương lịch: 01 ngày (ngày 01 tháng 01 dương lịch).
- Tết Âm lịch: 05 ngày.
- Ngày Giỗ Tổ Hùng Vương: 01 ngày (ngày 10 tháng 3 âm lịch).
- Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước: 01 ngày (ngày 30 tháng 4 dương lịch).
- Ngày Quốc tế Lao động: 01 ngày (ngày 01 tháng 5 dương lịch).
- Ngày Quốc khánh: 02 ngày (ngày 02 tháng 9 dương lịch và 01 ngày liền kề trước hoặc sau).
Nhìn vào danh sách các ngày nghỉ lễ hưởng lương theo quy định của Bộ luật Lao động 2019, chúng ta có thể thấy rõ ràng rằng các ngày Rằm hàng tháng (như Rằm tháng Giêng, Rằm tháng Bảy, Rằm tháng Tám…) không nằm trong danh mục này.
Như vậy, theo quy định pháp luật lao động hiện hành, ngày Rằm không phải là ngày nghỉ lễ hưởng lương bắt buộc đối với người lao động.